Hoewel de wateroverlast in de Westhoek momenteel de actualiteit domineert is ook de strijd tegen waterschaarste nog niet gestreden. Droogte komt steeds vaker voor en zorgt steeds meer voor problemen, zo bewijzen de afgelopen zomers. LABO Ruimte, een samenwerkingsverband tussen Departement Omgeving en Team Vlaams Bouwmeester, tracht daar met ‘De Droge Delta’ verandering in te brengen. Het onderzoek verbeeldt in verschillende fasen de ruimtelijke uitdagingen en oplossingen voor droogte in Vlaanderen. Dat alles op maat van de verschillende landschappen die Vlaanderen rijk is en met oog voor het plaatselijke landgebruik. Zo zijn er in de Dendervallei — met haar glooiend reliëf, zand- en kleilagen en gebruik voor scheepvaart — andere maatregelen nodig dan in droog Haspengouw, waar de bodem uit een krijtlaag bestaat, er weinig actieve beken zijn en waar het landschap voor landbouw wordt gebruikt. Met ‘De Droge Delta’ slaagt LABO Ruimte erin om de dynamiek tussen de ruimtelijke ontwikkeling en waterschaarste in kaart te brengen, er opportuniteiten en oplossingsrichtingen bij te verbeelden en die te laten doorwerken in besluitvorming en acties in het veld.
“De jury is van oordeel dat de voorstellen van LABO Ruimte bepalend kunnen zijn voor de toekomstige leefomgeving van honderdduizenden Vlamingen”, aldus juryvoorzitter Kathleen Van de Werf (VRP).
Dat onze relatie met water moet veranderen is ook in Leuven doorgedrongen. De herinrichting van de Spaanse-Kroonwijk voegt de daad bij het woord. De Spaanse Kroon is een wijk met veel vrijstaande woningen met tuin en brede straten, zoals Vlaanderen er in elke gemeente wel kent. Om de buurt leefbaarder te maken en te wapenen tegen de gevolgen van klimaatverandering sloegen het stadsbestuur en de bewoners de handen ineen. Zowel privaat als publiek domein werd aangepakt. Op veel plekken maakte de verharding van straten en stoepen plaats voor waterinfiltratie en groen. Met ludieke acties en ‘wijkchallenges’ zwengelde het stadsbestuur de buurtbewoners aan om ook hun opritten en tuinen zo veel mogelijk te ontharden en te vergroenen. Zo werd er een tegeltaxi in het leven geroepen, leverde de stad het aangekochte groen gratis tot aan de voordeur en konden bewoners op wijksafari gaan om meer te leren over de voordelen van ontharding en vergroening. De bewoners wogen mee op het ontwerp en die samenwerking werpt zijn vruchten af, zo blijkt. De wijk werd groener, leefbaarder, socialer, biodiverser en weert zich beter tegen de gevolgen van klimaatverandering. Met de Spaanse Kroon realiseert Stad Leuven een schoolvoorbeeld van een toekomstbestendige wijk waaruit andere besturen inspiratie kunnen putten.
"De resultaten die Leuven boekt met de herinrichting van de Spaanse Kroon tonen aan dat de aanpassing van onze woonomgeving naar een veranderend klimaat op veel plaatsen en op relatief korte termijn haalbaar is. De vernieuwde publieke ruimte in deze wijk is een voorbeeld voor andere Vlaamse steden en gemeenten” concludeert juryvoorzitter Kathleen Van de Werf (VRP).
Alle lof, Stad Leuven en LABO Ruimte!
Er is een eervolle vermelding voor laureaten RUP Oostrozebeke (gerealiseerd planningstraject) en Horizon+ (beloftevol opgestart planningsproces). Het project RUP Oostrozebeke laat zien hoe er door het inzetten van een combinatie aan gekende instrumenten op een kwalitatieve en sterke manier aan kernversterking kan gedaan worden. Het is een positief modeltraject dat bevattelijk én haalbaar is voor vele lokale besturen in Vlaanderen. Horizon+ verdient een eervolle vermelding als een sterk intergemeentelijk project. Het is een inhoudelijk sterk project met ecologie en ruimtelijke planning samen in de hoofdrol. Er is werk gemaakt van een draagvlak doormiddel van participatie en doorwerking in beleid.