Programma
Voormiddag
9u45 — 10u00 | Welkom en introductie regeneratief ruimte maken door dagvoorzitter Yves De Weerdt (transitiemanager, VITO)
10u00 — 10u15 | Regeneratief ruimte maken in Stad Sint-Niklaas door Kris Van der Coelden (schepen ruimtelijke ordening, Stad Sint-Niklaas)
10u20 — 10u45 | Regeneratief werken: de opdracht vanuit het natuurlijk systeem
Het nationaal herstelplan in kader van de natuurherstelwet door Goedele Van der Spiegel (administrateur-generaal, Agentschap voor Natuur en Bos)
10u50 — 11u15 | Het menselijk systeem ingepast, het natuurlijke systeem als basis voor het beleidsvraagstuk door Claire Laeremans (landschapsarchitect, LAMA (LAndscape MAnifesto))
11u20 — 11u45 | Aan de slag! Regeneratief ontwerpen in de praktijk door Sven Augusteyns (OMGEVING)
12u00 — 13u00 | Lunch
Namiddag
13u00 — 15u00 | Deelsessies
Deelsessie 1 — Grond voor verandering: ruimtelijke sturing voor regeneratieve landbouw
Sessievoorzitter wordt asap bekendgemaakt
Hoe kunnen besturen en ontwerpers de manier waarop landbouwgronden ingezet worden sturen zodat landbouwgrond regeneratief ingezet worden wordt? Welke ruimtelijke instrumenten zijn er hiervoor?
Living Lab vallei, Herk en Mombeek door Bram Vandemoortel/ Leonie Martens (Architecture Workroom Brussels)
Het Living Lab onderzoekt welke maatregelen nodig zijn om het gebied tegen 2050 voldoende weerbaar te maken tegen overstromingen en droogte. In plaats van top-down doelstellingen te volgen, vertrekken ze vanuit terreinervaring. Samen met ontwerpers en modelleurs brengen ze de kritieke punten in de vallei in kaart en formuleren ze met terreinbeheerders een haalbaar actieplan, dat momenteel in uitvoering gaat met steun van het programma Weerbaar Water+Land+Schap.
Pilootproject uitgifte provinciale landbouwgrond onder agro-ecologische voorwaarden door Tom Vervoort (Provincie Antwerpen – Dienst Landbouw) en Stefanie Delarue (HOGENT – Futures through Design).
Vele lokale besturen beschikken over landbouwgronden. Kunnen we die inzetten zodat ze bijdragen tot regeneratieve landbouwmethodes? Welke instrumenten zet je in en hoe bouw je een landbouw-landschapsvisie op?
Landschapsbeheer Voerstreek door Kathleen De Beuckelaer (Sweco)
Klassiek wordt van ruimtemakers verwacht dat ze zich op bestemmingen focussen. Ruimtelijke keuzes doorvertalen doe je echter niet enkel via bestemmingen, maar ook via beheer. Welke ruimtelijke kaders kunnen ons helpen om beheerskeuzes te maken in overeenstemming met de omgeving op verschillende schaalniveaus en vanuit regeneratieve kaders?
Deelsessie 2 — Bodem en water sturend voor ontwikkeling
Sessievoorzitter: Marten Dugernier (Antea)
Bodem en water sturend wordt een leidend principe in de ruimtelijke planning. Wat betekent dat concreet en hoe verhoudt dit zich tot het menselijk systeem?
Bodem en koolstofopslag door Jos Van Winckel (Sweco)
Niet alleen stikstof maar ook koolstof is een sturend element in de bodem. De Europese LULUCF doelstellingen leggen deelstate op om de koolstofopslag in de grond maximaal te bewaren. Hoe passen we onze ontwikkelingskeuzes hieraan aan? Sweco toont aan de hand van een infrastructuurproject hoe koolstofstudies van de bodem tot concrete keuzes kunnen leiden.
De doorgrondkaart door Sven Augusteyns (OMGEVING)
De doorgrondkaart geeft meer inzicht in de reis die een druppel maakt doorheen de bodem en ondergrond. Wat is het effect van hoogteverschil, infiltratie en watervoerende lagen op de reis van de druppel én hoe kan je jouw grond optimaal inzetten in het aanpakken van wateroverlast, droogte en hitte? OMGEVING, VITO en VUB werkten op vraag van Departement Omgeving en DOV een kaart uit die per ecoregio het bodemsysteem en ondergronds systeem in een oogopslag duidelijk maakt.
Water en mensen in de Vondelbeekvallei door Tine Van Herck (PTArchitecten)
Het strategisch project T.OP Dender bevat een werf “groenblauwe Denderflanken”. Deze werf onderzoekt de relatie tot weginfrastructuur, recreatie, landbouw en woongebied.
Via een ontwerpcharette met lokale stakeholders en waterbeheerders en vanuit integrale uitdaging waterkwantiteit én waterkwaliteit realiseerden de ontwerpers een integrale visie op de Vondelbeekvallei, waar menselijke activiteiten maximaal worden afgestemd op de vereisten van het riviersysteem.
Deelsessie 3 — Klimaatwijken in de praktijk: van masterplan tot stedenbouwkundig ontwerp
Sessievoorzitter: Geertrui Goyens (Sweco)
Met deze sessie richt de VRP zich expliciet ook tot omgevingsambtenaren en stedenbouwkundig ontwerpers!
Een bos om in te wonen door Anne Van Langendonck (Stad Leuven)
Wat als we eerst een bos maken van zwaar gecompacteerde bodem en er daarna woningen met een minimale voetafdruk op plaatsen? De klimaatneutrale woonwijk Sint-Jansbergsteenweg is een ontwerp van BRUT en Lama, en wordt uitgevoerd door B-architecten onder regie van Stad Leuven.
Regenwater delen over de perceelsgrenzen, case Bijgaardehof door Matthias Demuzere (bewoner Bijgaardehof)
Waterhergebruik en verdichtingsprojecten, het is vaak een moeilijke, maar noodzakelijke combinatie. Case Bijgaardehof toont dat het engagement van burgers en ondernemers een essentieel onderdeel vormt van regeneratief werken. Goede monitoring, perceeloverschrijdende visie, het beheer door de bewonersgroepen en het financiële aspect komen in deze case aan bod.
Deelsessie 4 — De Transformatieopgave: bestaande kernen regeneratief herontwikkelen
Sessievoorzitter wordt asap bekendgemaakt
Natuur in de stad Natuurweefselplanning in stedelijke context door Seppe De Blust (51N4E)
Ecologische netwerken maken is een opdracht die vaak vooral buiten steden en gemeenten wordt uitgevoerd. Maar wat als we het natuurweefsel diep laten doordringen tot in de kern van de gemeente? Het agentschap voor Natuur en Bos zette 6 pilootcases op om van te leren: Vilvoorde, Genk, Gent, de Zuidrand (fortengordel) en twee cases in Antwerpen. De lessen uit deze cases zijn toepasbaar voor iedereen die op natuurweefselplanning inzet.
https://www.vlaanderen.be/green-deal-klimaatbestendige-omgeving/project-natuurweefselplanning
Stedelijk beleid groen en landschappen door Korneel Morlion (Stadsontwikkelaar bij Stad Roeselare)
De transformatie van parking naar het Moermanpark toont het gedurfd onthardingsbeleid van Stad Roeselare. Dit project kadert dan ook binnen een bredere groen- en stadsontwikkelingsvisie. Die relatie tussen visie, planning en ontwerp vormt het thema van deze case.
Deelsessie 5 — Workshop: regeneratief werken in de praktijk
Begeleiders: Eva Heuts (VIBE) en Kathleen Van de Werf (Common Ground)
Regeneratief werken, hoe doe je dat nu concreet? Eva Heuts van VIBE en Kathleen Van de Werf van Common Ground zijn geschoold in het Regenisis Institute for Regenerative Practice en koppelen regeneratief werken aan de praktijk. Vanuit de frameworks van regeneratieve ontwikkeling onderzoeken we samen twee cases.
Deelsessie 6 — Bezoek Grote Markt Sint-Niklaas
De markt en de ambitie: groot, groter, grootst door Bart Van Lokeren
Op dit terreinbezoek neemt ruimtelijk planner Bart Van Lokeren jullie mee naar de Grote Markt van Sint-Niklaas. Het grootste marktplein van Vlaanderen kende al een aantal transformaties. De bewustwording over de effecten van klimaatverandering zorgde echter voor een nieuwe koers: geen grote stenen oppervlakte meer, maar een ambitieus plan dat maximaal inzet op ontharding, boomschaduw en beleefbaar water.
Hoe evolueerde de markt van verhard plein naar groen plein? Welke ruimtelijke visie maakte dit mogelijk? Hoe verhoudt dit huzarenstukje zich binnen een breder ruimtelijk beleid?
Naast een bezoek aan de markt volgt een presentatie in het stadhuis.
Deelsessie 7 — Bezoek de Cocon
Van oude industriële site naar circulaire economische en sociale hub door Annelies De Gendt
De oude industriesite van staalfabrikant Nobels-Peelman werd omgebouwd tot circulaire en sociale hub. Een broedplek voor ondernemers, een thuis voor circulaire ondernemingen en een opleidingsplek voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
De stedenbouwkundige ambitie lag hoog: minimale afbraak, maximale recup van materialen, energieneutraliteit en aandacht voor biodiversiteit.
Deelsessie 8 — Wandeling bomen en de stad
3-30-300: Ruimte voor bomen door Bomen Beter Beheren vzw
We wandelen door Sint-Niklaas en leren over de relatie van bomen tot hun stedelijke omgeving, onder begeleiding van een bomenexpert bij Bomen Beter Beheren. Thema’s als boomsoortkeuze aangepast aan omgevingen en klimaat, ecosysteemdiensten en de communicatie over bomen met bewoners komen aan bod.
15u30 | Keynote de ruimte na ons - Regeneratief werken aan omgevingen
Spreker wordt asap bekendgemaakt
16u00 | Uitreiking Planningsprijs door Toon Denys (administrateur-generaal, Departement Omgeving)
16u30 | Receptie
__________________________________________________________________________________________
i.s.m.
